Vergi inceleme sürecinde ibraz edilmeyen defter ve belgelerin mahkemelere sunulması, vergi yargısında uzun süredir devam eden bir tartışma konusudur. Bu durum, farklı mahkeme kararlarına ve uygulamalara yol açmıştır. Kimi kararlar, inceleme aşamasında sunulmayan belgelerin yargılamada dikkate alınamayacağını savunurken, kimi kararlar ise mahkemeye sunulan belgelerin mutlaka incelenmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu belirsizlik, mükellefler açısından ciddi sorunlara yol açabilmektedir.

İbraz Edilmeyen Belgeler Tartışması

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 25.03.2015 tarihli kararı (E:2015/16, K:2015/135),vergi inceleme yetkilisine ibraz edilmeyen defter ve belgelerin yargı aşamasında incelenemeyeceği yönündedir. Bu karara göre, vergi incelemesi sırasında sunulmayan belgeler, daha sonra mahkemeye sunulsa dahi dikkate alınmayacak ve yapılan tarhiyat aynen onanacaktır. Bu durum, vergi incelemesi sırasında belge sunma yükümlülüğünün önemini açıkça ortaya koymaktadır.

Mahkemeye Sunulan Belgelerin İncelenmesi Zorunlu Mu?

Ancak, Danıştay'ın aksi yönde kararları da bulunmaktadır. Örneğin, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun 13.12.2017 tarihli kararı (E:2017/627, K;2017/623),mahkemelere sunulan defter ve belgelerin incelenmeden karar oluşturulamayacağını belirtmektedir. Bu karara göre, mükellef tarafından mahkemeye sunulan belgelerin mutlaka incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, adil bir yargılama yapılması mümkün olmayacaktır.

Belirsizlik Mükellefleri Nasıl Etkiliyor?

Vergi yargısındaki bu farklı kararlar, mükellefler açısından büyük bir belirsizlik yaratmaktadır. Mükellefler, vergi incelemesi sırasında hangi belgeleri sunmaları gerektiği, mahkemeye hangi belgeleri sunabilecekleri ve bu belgelerin mahkeme tarafından dikkate alınıp alınmayacağı konusunda tereddüt yaşamaktadırlar. Bu belirsizlik, vergi uyuşmazlıklarının çözümünü zorlaştırmakta ve mükelleflerin haklarını korumasını engellemektedir. Bu noktada, vergi hukukunda uzman bir avukattan destek almak, mükelleflerin haklarını korumaları açısından büyük önem taşımaktadır.

Vergi inceleme sürecinde yaşanan bu tartışmalı durumlar ve farklı yargı kararları, vergi sisteminin adalet ve şeffaflık ilkeleriyle bağdaşmamaktadır. Vergi idaresinin ve yargı organlarının, bu konudaki belirsizlikleri giderecek ve mükelleflerin haklarını koruyacak bir çözüm bulması gerekmektedir. Aksi takdirde, vergi sistemine olan güven azalacak ve vergi uyuşmazlıkları artarak devam edecektir.