Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu'nda, Nükleer Teknik Destek AŞ'nin (NÜTED) 2021 ve 2022 yıllarına ait hesapları görüşüldü. Toplantıda, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) inşasındaki son durum ve şirketin faaliyetleri hakkında detaylı bilgiler paylaşıldı. NÜTED'in, nükleer enerji alanındaki teknik destek ve denetim hizmetleri ele alındı.
NÜTED'in Faaliyet Alanları ve Akkuyu NGS'deki Rolü
NÜTED Genel Müdür Vekili Osman Altunkal, şirketin kuruluşundan bu yana Akkuyu NGS'nin inşası sürecinde Nükleer Düzenleme Kurumunun (NDK) ihtiyaç duyduğu teknik hizmetleri sağladıklarını belirtti. Altunkal, Akkuyu NGS sahasındaki inşaat ve montaj faaliyetlerinin yanı sıra, ekipman üretiminin gerçekleştirildiği Rusya başta olmak üzere Avrupa ve Asya’daki fabrikalarda denetim süreçlerine katıldıklarını ifade etti. Bu denetimlerin, ekipmanların uluslararası standartlara ve Türkiye'nin mevzuatına uygun olarak üretilip üretilmediğini kontrol etmek amacıyla yapıldığını vurguladı.
Altunkal ayrıca, radyasyon kaynaklarıyla çalışan kuruluşlar ve bireylerin ayrıntılı incelenmesini de üstlendiklerini belirtti. Uluslararası projelerde deneyim kazanmış mühendisleri kadrolarına dahil ettiklerini vurgulayan Altunkal, Türkiye'de gelecekte inşa edilecek nükleer enerji projelerinde daha fazla Türk mühendis ve uzmanın görev almasının hedeflendiğini söyledi. NÜTED’in, Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı bünyesindeki Teknik Destek Kuruluşları Forumu’na üye olduğunu hatırlatan Altunkal, elde edilen tecrübelerin projelere yansıtılmasının önemine dikkat çekti.
"Diğeri Akkuyu NGS'de kullanılacak olan ekipmanların üretiminin yapıldığı, çoğunluğu Rusya'da, Avrupa ve Asya'da pek çok ülkede imalatı yapılan ekipmanların imal edildiği fabrikalardaki süreçlerin denetim faaliyetlerine katılarak önemli adımların uluslararası standartlara, ülkemizin mevzuatına ve tasarımcı ülkenin, tasarımcı firmanın gereksinimlerine uygun yapılıp yapılmadığını denetimi ve tespiti," şeklinde konuştu.
Nükleer Enerjide Fırsat Penceresi ve Hizmet İhracatı
Altunkal, son 40-50 yılda dünyada az sayıda nükleer santral inşa edildiğine işaret ederek, bu alandaki uzmanların büyük kısmının emekli olduğunu söyledi. Bu durumun Türkiye için bir fırsat penceresi oluşturduğunu belirten Altunkal, NÜTED'in bu alanda taze bir tecrübe ve bilgi birikimine sahip olduğunu vurguladı.
"Dolayısıyla bu alanda tecrübe ve bilgi sahibi insanların çoğu çoktan emekli oldu. Bizim bu alanda bir fırsat penceremiz olduğunu düşünüyoruz kurulduğumuz günden beri. Halihazırda tecrübeli personelimiz şirketimiz bünyesinde çalışıyor, NDK bünyesinde hizmet veriyor. Bu alanda taze edinilmiş bir tecrübemiz var. Sıcak bir tecrübemiz, bir bilgi alanımız var, altyapımız var," dedi.
Yurt dışında hizmet ihracatına başladıklarını aktaran Altunkal, Macaristan ile ilk denetim toplantılarının yapılacağını ve bu kapsamda uluslararası alanda da faaliyet göstermeyi hedeflediklerini dile getirdi. "Macaristan ile yakın zamanda ilk denetim toplantımızı yapacağız. Nükleer alanda ilk hizmet ihracatımızı gerçekleştireceğiz," şeklinde konuştu.
Türkiye'nin Nükleer Enerji Hamlesi ve İnsan Kaynağı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu ise Akkuyu NGS'nin inşasıyla Türkiye enerji piyasasında önemli bir adım atıldığını belirtti. Şatıroğlu, geçmişte nükleer santral yapılmamış olmasının eksikliğini vurgulayarak, Akkuyu NGS ile birlikte elde edilen tecrübe ve insan kaynağının önemine dikkat çekti. Şatıroğlu, “Eğer yıllar önce bir nükleer santral yapmış olsaydık belki bugün ikincisini, üçüncüsünü yapmış olacaktık. Yaptığımız bir santralle yetiştirdiğimiz insan kaynağıyla, tecrübelerimizle, birikimlerimizle yaşadığımız sorunları ortaya koyduk. Çözümlerle, ulusal arenada her engele rağmen başarılı bir şekilde inşaata başladık,” ifadelerini kullandı.
TBMM KİT Komisyonu'ndaki görüşmelerin ardından NÜTED’in 2021 ve 2022 yılı hesapları ibra edildi. Bu karar, şirketin faaliyetlerinin ve mali durumunun onaylandığı anlamına geliyor. Türkiye'nin nükleer enerji alanındaki yatırımları ve NÜTED'in bu süreçteki rolü, ülkenin enerji bağımsızlığı ve teknolojik gelişimi açısından büyük önem taşıyor. Akkuyu NGS'nin tamamlanmasıyla birlikte, Türkiye'nin enerji portföyü çeşitlenecek ve nükleer enerji alanında yetişmiş insan kaynağı sayesinde ülke, gelecekteki projelerde daha etkin bir rol oynayabilecek.
