İzmir'in tarihi dokusunu yansıtan hamamlar, artan su maliyetleri nedeniyle zor günler geçiriyor. Bir zamanlar kentin sosyal yaşamının vazgeçilmezi olan hamamlar, şimdi kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Özellikle artezyen suyu kullanan tesislerde sayaç zorunluluğunun getirdiği ek maliyetler, hamam işletmecilerini kara kara düşündürüyor. Peki, bu gidişat nereye varacak? Türk hamamları tarih mi olacak?
Hamamcılar Odası'ndan Uyarı: "Bu İş Yanlış!"
İzmir Hamamcılar ve Banyocular Esnaf Odası Başkanı Nafi Karaca, artezyen suyu kullanımında sayaç zorunluluğunun getirdiği ek maliyetlere dikkat çekerek, "Artezyen suyuna saat taksanız ne olacak? Motoru yanacak, elektrik parası vereceğim, boşuna masraf yapacağım. Bir de siz üstüne atık su parası alacaksınız. Zaten atık suyu, çöp vergisini ödüyoruz. Bu iş yanlış!" ifadelerini kullandı. Karaca, Ege Bölgesi'nde hamam kültürünün giderek azaldığını, bu geleneği yaşatmak için gelin hamamları gibi etkinlikler düzenlediklerini belirtiyor.
Hamam Kültürü Can Çekişiyor Mu?
Ege yöresinde hamam kültürünün neredeyse yok olma noktasına geldiğini belirten Karaca, Anadolu'ya doğru gidildikçe bu kültürün kısmen arttığını söylüyor. İzmir'de Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma 35 hamam bulunduğunu, ancak bu sayının her geçen gün azaldığını ifade ediyor. Artan yakıt ve işletme giderleri nedeniyle birçok hamamın kapanmak zorunda kaldığını vurgulayan Karaca, lüks hamamların fiyatlarının normal hamamlara göre çok daha yüksek olduğunu ve bu durumun vatandaşları zorladığını belirtiyor.
Hamamda 45 yıldır kese yapan 66 yaşındaki Muhterem Yılmaz, eski dönemlerde İzmir'de aktif çalışan 30 hamam varken, bu sayının günümüzde 10'a düştüğünü söylüyor. Yılmaz, evlerde soba ya da doğalgaz olmadığı dönemlerde hamamların daha popüler olduğunu, ancak günümüzde SPA merkezleri ve güzellik salonlarının artmasıyla hamamların rekabet etmekte zorlandığını ifade ediyor. Artezyen suyu kullanmalarına rağmen sayaç takıldığını, atık su bedelleri, odun, kömür, elektrik giderleri gibi masrafların sürekli arttığını belirten Yılmaz, mutfakta kullanılan suya bile 5 bin lira ödediklerini söylüyor.
Giderler Artıyor, Hamamlar Kapanıyor
Muhterem Yılmaz, elektrik faturasının 7-8 bin TL, su faturasının 8-9 bin TL geldiğini, kira, bakım, vergi gibi sabit giderlerin de eklenmesiyle işletmeyi ayakta tutmanın neredeyse imkansız hale geldiğini vurguluyor. Hamam kültürünün yaşatılması için desteklenmesi gerektiğini söyleyen Yılmaz, bir müşterinin hamamda 7-8 bin TL'ye kadar masraf yapabildiğini ve bu rakamların çok yüksek olduğunu belirtiyor.
İzmir'in tarihi hamamları, artan maliyetler ve azalan müşteri sayısı nedeniyle kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu durum, sadece hamam işletmecilerini değil, aynı zamanda Türk kültürünün önemli bir parçasını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğumuzu da gösteriyor. Hamam kültürünün yaşatılması için yetkililerin ve ilgili kurumların harekete geçmesi, hamam işletmecilerine destek sağlaması ve bu tarihi mirası koruması gerekiyor.
