[ad_1]
Covid-19 pandemisinde tam kapanmanın ardından günlük vaka sayılarında meydana gelen düşüş ciddi bir rahatlama hissettirse de yoğun bakım servislerinde durum böyle değil. Bu servislerde yatan hasta profilinde meydana gelen değişiklikleri ve süreci değerlendiren Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel, “Tam kapanma olmasaydı, İstanbul ana bulaş üssü haline gelecek, şehirde hastalanmayan kalmayacak ve kimse kendini koruyamayacaktı. Biz bunu mart sonunda fark etmiş, grafikteki tırmanışın neye mal olacağını görüp ‘Durum çok ciddi!’ uyarısı yapmıştık. Bu uyarıda bulunduğumuzda Türkiye’de günlük vaka sayısı 35 bin civarındaydı. Bu tablo üzerine, ‘Herkes kendi ramazanını 10-12 gün erkene alsın’ demiştik. Tedbirler alınıp önce yarım, sonra tam kapanma gerçekleşmesine rağmen 12-18 Nisan haftasında haftalık vaka sayısı ortalamasında 60 binleri gördük. Alınan tedbirlerle 10 – 16 mayıs arası yüzde 80 oranında azalma ile haftalık vaka sayısı ortalaması 12 bine düştü.
TEDBİR ALMASAYDIK ÖLÜM ORANIMIZ ÇOK ARTARDI
“Eğer tedbir alınmasaydı sağlık sistemimiz çok zorlanır ve ölüm oranımız çok artardı. Bu; tıpkı İtalya örneğinde olduğu gibi; yolda, sokakta, hastane önünde oksijen yetersizliğinden hayatını kaybeden hastalarla karşılaşmamız anlamına gelebilirdi. Ülkemizde birinci pik dönemi oldukça geç yaşandığı için şanslıydık ve bunu avantaja çevirmeyi başarmıştık. 3. pik döneminde ise bazı zorluklarla karşılaştık. Bu dönemde İstanbul öylesine bir bulaş merkezi halindeydi ki etraftaki virüs yükü nedeniyle kişiler kendilerini koruyamaz hale gelmişti.
YOĞUN BAKIM YAŞ ORTALAMAMIZ 60’LARIN ALTINA İNDİ
Alınan tedbirlerle yoğun bakımlarda vaka ortalaması azalsa da bunun ünitelerimize yansıması geç oldu. 1. ve 2. pik dönemlerinde yoğun bakım servislerinde yatan hastaların yaş ortalaması 80’lere yakınken bu ortalamanın 60’ların altına inmesi bizi çok zorladı. Bu, yaşı genç hastaların yoğun bakım servislerimizde kalış sürelerinin daha uzun olması demekti.”
TAM KAPANMA İLAN EDİLMESİ BÜYÜK MORAL OLDU
Prof. Dr. İsmail Cinel ağır hasta sayısının zirvesinin 26 Nisan – 2 Mayıs arasında haftalık 3549 hastayla görüldüğünü söylüyor. Nisan ayı başında feryat etmelerine ve frene basılmasına karşın yoğun bakımlardaki düşüşün bir aydan daha uzun sürede (5 hafta) gerçekleştiğine dikkat çeken Cinel, “İçinde bulunduğum durumdan o kadar endişeliydim ki tam kapanma ilanını duyduğumda çok sevindim. Bu karar tüm yoğun bakım ekiplerine büyük moral oldu. Tam kapanmadan sonra hepimiz sabırla beklemeye başladık. Günlük vaka sayısında zirveden geri dönüşü (19 – 25 Nisan) gördüğümüzde bunun yoğun bakımlara yansıyacağını biliyorduk” diyor.
EN BÜYÜK TEHDİT HANGİSİ?
Gelinen noktada yoğun bakım servislerinin doluluk oranlarının hala yüksek (Yüzde 67) olduğuna ve bu oranın hızla aşağı çekilmesi gerektiğine dikkat çeken Cinel, “Bunun nedeni açılmadan sonra Covid dışı hastalarımızın oranının artacağını bilmemiz. Bu hastalarımızın sağlık taleplerinde meydana gelecek patlama en büyük tehdit” diyor ve Covid olmayan dönemlerde bayram gibi uzun tatiller sonrası bile sağlık talebinde ciddi bir artış görüldüğüne dikkat çekiyor.
YÜKÜMÜZ DEVAM EDİYOR
Bu durumun yoğun bakım servislerinin yükünün devam edeceği anlamına geleceğini söyleyen Prof. Dr. İsmail Cinel, Geride bıraktığımız 10-16 Mayıs haftasında ağır hasta ortalamamız 2750 oldu. Bunun çok yüksek bir ortalama olduğunu söylemeliyim. Zirveyi gördüğümüz 26 Nisan – 2 Mayıs arasında haftalık ortalama ağır hasta sayımız 3549 idi. Alınan tedbirler sonrasında vaka sayımız yüzde 80 azalırken ağır hasta sayımızın sadece yüzde 25 civarında azalması dikkat çekici. Bu, ‘hastalar servislerimizde daha uzun yatıyor, işleri bitmiyor, gereksinimleri sürüyor’ demek. Yoğun bakım doluluk oranları azalmaya devam edecek olsa da bilinçsizlik nedeniyle vaka sayısında yukarı tırmanışın başlamasına izin verilmemesi gerek. Yoğun bakım hasta sayımız yüzde 25 oranında azalmasına karşın hastalarımızın yoğun bakımlarda zorluk derecelerinin yüzde 100 oranında artmış olduğunu görüyoruz. Yaşadığımız en büyük zorluk bu. Bunun nedeni Covid’den yediğimiz yumruk sonrası tüm Covid hastalarında diğer mikropların devreye girmesi ve organ disfonksiyonlarının eklenmesiyle septik şok ataklarının yaşanması. Şu anda ünitelerimizde uzun süredir yatan yoğun bakım hastalarımız sadece akciğerleri açısından değil diğer organ fonksiyon bozuklukları açısından da zor durumdalar.